کد مطلب:161827 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:147
مسنای امت محمد
به هر حال بر اخوان مؤمنین مخفی نماند كه به ملاحظه اخبار متواتره در میان مسلمین كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: آنچه در امتهای سابقه گذشته، نظیر آن در این امت واقع خواهد شد.
و در اخبار اهل بیت علیهم السلام به بعضی از وقایع و نظیر آن اشاره شده و علمای اعلام نیز به فكر ناقب بعضی وقایع و قصص این امت را منطبق كردند بر وقایع امم سالفه خصوص بنی اسرائیل، بایست برای این قصه مذكوره نظیری در این امت باشد. و تا قریب به عصر ما نبود واحدی را ندیدم به آن اشاره نماید. ولكن جماعت روضه خوانان چشم ما را روشن و روی ما را سفید و صدق اخبار نبویه را در مورد مذكور واضح و هویدا نمودند و به اقوال و افعال خود نظیر آن واقعه را در این امت به مقام حس و عیان درآوردند. توضیح این اجمال آن كه: روایات بسیاری در این باب به زبان عربی - كه بهترین اسباب صحت سند و قوت متن خبر است در نزد بسیاری از این
جماعت، كه بعضی آنها در نهایت فصاحت و بلاغت است - در السنه روضه خوانان دائر و آنها را با تمام قوت قلب بالای منابر خوانند. و برای جمله از آنها راوی مخصوص معین كنند و نام برند و مجالس ماتم را به آن اخبار و حكایات، رونقی تازه دهند و دلها را بسوزانند و چشمان را بگریانند و ناله ها را بلند نمایند ولكن در سنین متطاوله گذشته به قدر قوه و بضاعت و بذل میسور همت درصدد پیدا كردن مأخذ آن اخبار و كتابی كه از آن این طایفه روایات را برداشتند برآمده، خود و جماعتی از اهل اطلاع و خبرت و ارباب دانش و بصیرت، تا كنون اثری از آن پیدا نشد. و در كتب اساتید فن حدیث و خبر و ارباب كتب بی حصر و حد در طبقات عصرهای گذشته، نشانی از آنها نیست؛ حتی در كتب جماعتی كه نهایت مسامحه را در نقل اخبار ضعیفه در این مقام داشتند، و مكرر سؤال از مأخذ شد، گاهی حواله كردند به كتاب بعضی از علما مثل سید جزایری و امثال او - كه از صنف مسامحین در این مقامند - عمری صرف كرده و رنج بسیار كشیده، آن كتاب به دست آمد معلوم شد، حواله بی محل بود؛ گاهی حواله به كتابی كردند كه اصلا ذكری از آن در اهل فن نیست؛ و گاه به مقتل عالمی جلیل كه احدی در مؤلفاتش اسمی از مقتل نبرده؛ و گاهی حواله به بلادی مثل بحرین و قطیف، كه راه تفحص به آن مسدود است. و به این قسم ها و مانند آن از اعذار، طفره زنند و این سر را از اجانب مخفی نمایند. و چون جمله ای از این جماعت در اعداد معتبرین محسوب و بنای ایشان بر تحرز از گفتن دروغ جزمی است عمدا، ناچار بایست به جهت حمل كار ایشان بر صحت به مقتضای اخوت مسلمانی آن رشته «مسنا» را كه در بنی اسرائیل بود و هست، به اینجا بیاوریم و بگوییم این روایات، دست به دست و سینه به سینه در سلسله این جماعت به این طبقات رسید و در اعصار قریب به عصر ما و در این زمان، اندك اندك بنای جمع آنها شد. در كتاب گاهی به قول بعضی در مجموعه «والد مرحوم» و گاهی در «جنگ استاد مغفور»
و گاهی در «مقتل فاضل كذائی» و گاه برای آنها اسم تازه گذاشته می شود و گاه از آن مجموعه به اختلاف ترتیب در مجموعه دیگر، و به جهت تعدد مأخذ، خبر قوت می گیرد و چون جمع شود، «مسنای» این امت می شود. ولكن مسنای یهود كتاب معین معهود است كه به ملاحظه آن دو تفسیر، از زیادی و نقصان مصون و محروس است؛ و اما روایات مسنای این امت، دارای قوه قویه نباتیه است كه چون از مجموعه ای به مجموعه دیگر نقل كند، فورا نمو می كند و با بركت شود و شاخه ها و برگهای تازه با طراوت و نضارت برای آنها پیدا شود. و چون در سیر، به منزل منابر برسد و موسم نقل آنها رسد، قوه حیوانیه در او ظاهر گردد، و بال و پر پیدا كند و چون طیر خیال در هر لمحه به جهات مختلفه پرواز كند. و ما به جهت مثال به پاره ای از آنها اشاره كنیم به این كه مختصری از آن ذكر كنیم تا معلوم شود چه خبر است؛ چه نقل تمام با وضع رساله مناسبت ندارد.
و در اخبار اهل بیت علیهم السلام به بعضی از وقایع و نظیر آن اشاره شده و علمای اعلام نیز به فكر ناقب بعضی وقایع و قصص این امت را منطبق كردند بر وقایع امم سالفه خصوص بنی اسرائیل، بایست برای این قصه مذكوره نظیری در این امت باشد. و تا قریب به عصر ما نبود واحدی را ندیدم به آن اشاره نماید. ولكن جماعت روضه خوانان چشم ما را روشن و روی ما را سفید و صدق اخبار نبویه را در مورد مذكور واضح و هویدا نمودند و به اقوال و افعال خود نظیر آن واقعه را در این امت به مقام حس و عیان درآوردند. توضیح این اجمال آن كه: روایات بسیاری در این باب به زبان عربی - كه بهترین اسباب صحت سند و قوت متن خبر است در نزد بسیاری از این
جماعت، كه بعضی آنها در نهایت فصاحت و بلاغت است - در السنه روضه خوانان دائر و آنها را با تمام قوت قلب بالای منابر خوانند. و برای جمله از آنها راوی مخصوص معین كنند و نام برند و مجالس ماتم را به آن اخبار و حكایات، رونقی تازه دهند و دلها را بسوزانند و چشمان را بگریانند و ناله ها را بلند نمایند ولكن در سنین متطاوله گذشته به قدر قوه و بضاعت و بذل میسور همت درصدد پیدا كردن مأخذ آن اخبار و كتابی كه از آن این طایفه روایات را برداشتند برآمده، خود و جماعتی از اهل اطلاع و خبرت و ارباب دانش و بصیرت، تا كنون اثری از آن پیدا نشد. و در كتب اساتید فن حدیث و خبر و ارباب كتب بی حصر و حد در طبقات عصرهای گذشته، نشانی از آنها نیست؛ حتی در كتب جماعتی كه نهایت مسامحه را در نقل اخبار ضعیفه در این مقام داشتند، و مكرر سؤال از مأخذ شد، گاهی حواله كردند به كتاب بعضی از علما مثل سید جزایری و امثال او - كه از صنف مسامحین در این مقامند - عمری صرف كرده و رنج بسیار كشیده، آن كتاب به دست آمد معلوم شد، حواله بی محل بود؛ گاهی حواله به كتابی كردند كه اصلا ذكری از آن در اهل فن نیست؛ و گاه به مقتل عالمی جلیل كه احدی در مؤلفاتش اسمی از مقتل نبرده؛ و گاهی حواله به بلادی مثل بحرین و قطیف، كه راه تفحص به آن مسدود است. و به این قسم ها و مانند آن از اعذار، طفره زنند و این سر را از اجانب مخفی نمایند. و چون جمله ای از این جماعت در اعداد معتبرین محسوب و بنای ایشان بر تحرز از گفتن دروغ جزمی است عمدا، ناچار بایست به جهت حمل كار ایشان بر صحت به مقتضای اخوت مسلمانی آن رشته «مسنا» را كه در بنی اسرائیل بود و هست، به اینجا بیاوریم و بگوییم این روایات، دست به دست و سینه به سینه در سلسله این جماعت به این طبقات رسید و در اعصار قریب به عصر ما و در این زمان، اندك اندك بنای جمع آنها شد. در كتاب گاهی به قول بعضی در مجموعه «والد مرحوم» و گاهی در «جنگ استاد مغفور»
و گاهی در «مقتل فاضل كذائی» و گاه برای آنها اسم تازه گذاشته می شود و گاه از آن مجموعه به اختلاف ترتیب در مجموعه دیگر، و به جهت تعدد مأخذ، خبر قوت می گیرد و چون جمع شود، «مسنای» این امت می شود. ولكن مسنای یهود كتاب معین معهود است كه به ملاحظه آن دو تفسیر، از زیادی و نقصان مصون و محروس است؛ و اما روایات مسنای این امت، دارای قوه قویه نباتیه است كه چون از مجموعه ای به مجموعه دیگر نقل كند، فورا نمو می كند و با بركت شود و شاخه ها و برگهای تازه با طراوت و نضارت برای آنها پیدا شود. و چون در سیر، به منزل منابر برسد و موسم نقل آنها رسد، قوه حیوانیه در او ظاهر گردد، و بال و پر پیدا كند و چون طیر خیال در هر لمحه به جهات مختلفه پرواز كند. و ما به جهت مثال به پاره ای از آنها اشاره كنیم به این كه مختصری از آن ذكر كنیم تا معلوم شود چه خبر است؛ چه نقل تمام با وضع رساله مناسبت ندارد.